Kiedy skończyła się I wojna światowa? Ile nowych państw pojawiło się wtedy na mapie? Jak po wojnie wyglądało życie Europejczyków? Czy w wydarzeniach sprzed stu lat można zobaczyć podobieństwa do współczesności?
Wyjątkowa wystawa
Temu wszystkiemu jest poświęcona wystawa plenerowa pt. Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918–1923, którą w dniach 4 kwietnia – 9 czerwca 2023 będzie można oglądać na placu Solidarności 1 przy Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie. Uroczyste otwarcie wystawy odbędzie się 13 kwietnia 2023 roku o godz. 14:00.
Ekspozycja, przygotowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność we współpracy z międzynarodowym gronem historyków, to próba syntezy burzliwych początków dwudziestolecia międzywojennego, ze szczególnym naciskiem na historię Europy Środkowo-Wschodniej. Składa się na nią ponad 200 pokazanych w interaktywnej formie materiałów archiwalnych – fotografii, dokumentów, filmów, map oraz indywidualnych świadectw pamięci. Ich bogaty wybór dokumentuje i uświadamia skalę przemian w latach 1918–1923 w Europie.
– Chcemy pokazać, że konsekwencje niektórych zjawisk sprzed 100 lat odczuwamy do dziś. Poprzez zestawienie różnych interpretacji procesów, które rozegrały się w naszym regionie po Wielkiej Wojnie, możemy zaprezentować także odmienne wrażliwości poszczególnych narodów i różnorodność obrazów tego konfliktu utrwalonych w zbiorowej pamięci. – mówi prof. Jan Rydel, koordynator strony polskiej w Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność (ENRS).
Co zmieniła w Europie I wojna światowa?
Pierwsza wojna światowa (1914–1918) całkowicie zmieniła kontynent. Na gruzach czterech mocarstw powstało kilkanaście nowych państw. Prawie wszystkie granice zostały wytyczone na nowo, często w wyniku konfliktów zbrojnych, do których dochodziło jeszcze w ciągu kolejnych pięciu lat od oficjalnego zakończenia wojny. W wielu miejscach procesy te zakończyły się ok. 1923 roku. W wyniku tych działań powstała tzw. Nowa Europa (określenie użyte po raz pierwszy przez czechosłowackiego prezydenta Tomáša G. Masaryka), w której część narodów postrzegała wynik wojny jako tragedię, a dla innych była sumą wysiłków w walce o niepodległość. Wszystkie połączył trud odbudowy ze zniszczeń wojennych i wysiłki modernizacyjne, które miały miejsce w cieniu zmian nie tylko politycznych, ale także społecznych, gospodarczych i kulturalnych.
O merytorycznym kształcie wystawy decydowało grono złożone z historyków pochodzących z 20 państw z całego świata m.in. prof. Andrzej Chwalba, prof. Robert Gerwath, prof. Barbara Kirshenblatt-Gimblett, prof. Jan Rydel, prof. Jay M. Winter, prof. Piotr Juszkiewicz. Kuratorzy wystawy to dr Bartosz Dziewanowski-Stefańczyk (ENRS) oraz dr Robert Żurek.
Wystawa znana na całym świecie
Wystawa Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918–1923 prezentowana jest od pięciu lat w ramach międzynarodowego tournée. Odwiedziła dotąd dwadzieścia miast w trzynastu krajach: Pragę (Czechy), Sarajewo (Bośnia i Hercegowina), Bratysławę (Słowacja), Verdun (Francja), Berlin i Weimar (Niemcy), Wrocław, Kraków, Warszawę, Rijekę (Chorwacja), Poznań, Lublin, Wiedeń (Austria), Kowno i Wilno (Litwa), Tallinn (Estonia), Darmstadt (Niemcy), Dublin (Irlandia), Sybit (Rumunia) i Triest (Włochy).
Więcej informacji na temat projektu, ekspertów zaangażowanych w przygotowanie wystawy i międzynarodowej tras: www.enrs.eu/afterthegreatwar
Częścią wystawy jest katalog w angielskiej i polskiej wersji językowej. Publikacja w formacie elektronicznym: https://enrs.eu/publication/after-the-great-war-exhibition-catalogue-pl
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
