„Wieża Babel. Pomorze Zachodnie po 1945 r.” – wystawa, refleksja o skomplikowanej historii naszej małej ojczyzny

Otwarcie wystawy plenerowej pt. „Wieża Babel. Pomorze Zachodnie po 1945 r.” odbędzie się we wtorek, 21 listopada 2023 r., o godz. 17:00, na placu Solidarności 1. Ekspozycję będzie można podziwiać do końca stycznia 2024 r.

Po wernisażu, w sali  konferencyjnej/przestrzeni dialogu, odbędzie się debata pt. „Szczecin – miasto, którego nie ma w regionie, którego nie widać”, w której wezmą udział Katarzyna Górewicz, Rafał Jesswein i Tomasz Wieczorek.

Wystawa stanowi zaproszenie do refleksji nad historią Pomorza Zachodniego, obszaru obfitującego w skomplikowane wydarzenia po 1945 r. Celem ekspozycji jest zwrócenie uwagi na to, czy w ciągu kilku dziesięcioleci udało się tu stworzyć społeczność silnie związana z własną małą ojczyzną.

O  losach regionu zadecydowały decyzje aliantów, a doświadczył on wszystkich trudności związanych z wojną i powojennym okresem, takie jak nazizm, wysiedlenia, zniszczenia, praca przymusowa, obozy koncentracyjne, przemoc, gwałty, rabunki, zmiana granic i wymiana ludności. Ekspozycja przypomni przedwojennych mieszkańców tych ziem, opowie o losach Niemców wysiedlanych, albo zatrzymywanych po wojnie wbrew ich woli, o historii ludności autochtonicznej, w tym Kaszubów.  Dodatkowo, skupi się na mniejszościach narodowych, które szukały na Pomorzu Zachodnim spokojnego miejsca w państwie, które miało stać się jednonarodowe.

Ekspozycja przywoła także historię tych, którzy na te ziemie przybyli z różnych przyczyn, takich jak powroty z Zachodu, z obozów koncentracyjnych, oflagów, stalagów, z formacji Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Upamiętni przywiezionych transportami łagierników z Kresów, zajętych przez ZSRS, a także Kresowian, przesiedlonych na mocy powojennych porozumień. Nie zabraknie również opowieści o Ukraińcach przesiedlonych w ramach akcji „Wisła” z południowo-wschodnich terenów Polski.

W szczególny sposób wystawa ukazuje, że nie tylko mniejszości były traktowane nieufnie przez nową komunistyczną władzę. Za przeciwników systemu uznano także tych, którzy kojarzeni byli z Polską przedwojenną, włączając w to ziemiaństwo i żołnierzy powracających z Zachodu. Ziemię Zachodnią i Północną osiedlano ludźmi z różnych części Polski, propagując mit „powrotu do Macierzy”. Przez długie lata niemiecka historia tych ziem była tematem tabu, podobnie jak prawa do pamięci o przeszłości nie mieli Sybiracy, Rodziny Katyńskie, żołnierze podziemia czy ziemiaństwo.

Wystawa kieruje naszą uwagę również na okres po 1989 r., kiedy to nastąpiło przywrócenie, odkrycie i odkłamanie pamięci oraz konieczność zmierzenia się z nią. Czy proces ten został zakończony, na jakim etapie się znajduje, czy na ziemiach obciążonych trudną pamięcią uda się zbudować mityczną Wieżę Babel?

Debata po wernisażu

W debacie po wernisażu udział wezmą zaproszeni eksperci: Katarzyna Górewicz, Rafał Jesswein i Tomasz Wieczorek.

Katarzyna Górewicz, absolwentka filologii germańskiej, od dziesięciu lat związana z Szczecinem, jest ilustratorką i artystką, która w swojej twórczości inspiruje się Słowiańszczyzną.
Rafał Jesswein, doświadczony dziennikarz i publicysta pracy lokalnej i ogólnopolskiej, nominowany do Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej im. Tadeusza Mazowieckiego, jest także byłym rzecznikiem prasowym prezydentów Szczecina.
Tomasz Wieczorek, licencjonowany przewodnik i pilot turystyczny, pracownik Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, to inicjator wielu projektów związanych z regionem, takich jak przewodniki czy gry poświęcone dynastii Gryfitów.

Wystawa

Wieża Babel. Pomorze Zachodnie po 1945 r.
21.11.2023 – 31.01.2024
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy
Solidarności 1, 70-549 Szczecin

Kuratorka
Agnieszka Kuchcińska-Kurcz

Teksty i wybór zdjęć
Agnieszka Kuchcińska-Kurcz

Konsultacja historyczna/recenzja
prof. Jan Skórzyński

Współpraca kuratorska
Kamila Krężel
Paula Sendra

Projekt graficzny
Agnieszka Grądek

Korekta
Wiktoria Klera-Olszak

Organizator
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Sieć Ziem Zachodnich i Północnych

Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl