Tylko w marcu 2024 roku do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie zamiar zwolnień grupowych zgłosiły cztery duże firmy z regionu. Do jesieni pracę może stracić ponad 500 osób. Dla porównania w całym 2023 roku w ramach zwolnień grupowych pracę straciło 600 osób.
W ostatnim czasie wzrost liczby zgłaszanych zwolnień grupowych wzbudza niepokój wśród specjalistów i przedsiębiorców. Pod lupę biorą oni potencjalne implikacje dla gospodarki, pytając, czy zgłoszone przypadki to tylko incydentalne zdarzenia czy też zwiastun trudniejszych czasów.
Zwolnienia nigdy nie są zwiastunem czegoś dobrego. Sytuacja może być niepokojąca, szczególnie gdy mamy do czynienia ze zwolnieniami w przemyśle – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.
Są przede wszystkim dwa powody, przez które zagraniczny kapitał decyduje się wycofać z Polski i zwolnić pracowników. Jeden to rosnące koszty zatrudnienia – w ostatnich latach minimalna krajowa rosła szybko. Drugi – to rosnące koszty energii i surowców do produkcji. Oba te czynniki przekładają się na spadek rentowności produkcji w Polsce. Ponadto spowolnienie gospodarcze w całej Europie doprowadziło do spadku liczby zamówień.
Przegląd kadrowy: trend czy konieczność?
Najbardziej dotknięte sektory, takie jak przemysł, branża metalowa czy offshore, zgłaszają zatrzymanie się maszyny gospodarki. Firmy, zwłaszcza te o koncentracji na rynkach zagranicznych, znajdują się w trudnym położeniu. Coraz więcej słyszy się, że światowi giganci oraz firmy zajmujące się głównie przemysłem i sektorem IT prowadzą przeglądy zapotrzebowania kadrowego. Choć nie zawsze celem jest oszczędność, ale także optymalizacja procesów, struktury i odpowiedź na zmiany rynkowe.
– Takie przeglądy są charakterystyczne dla momentu, gdy następuje pewien gospodarczy spokój i można przyjrzeć się temu, gdzie można zoptymalizować działalność. Widzimy, że zwalniają światowi giganci, firmy wykazujące rekordowe obroty. Tutaj nie zawsze chodzi o oszczędności, a czasem o uprządkowanie struktury i optymalizację procesów. Nie bez znaczenia jest tu technologizacja, zastosowanie sztucznej inteligencji czy rosnące koszty pracy – dodaje Hanna Mojsiuk.
– Firmy, które zgłosiły plan zwolnień grupowych działają w przemyśle, w mniejszych miejscowościach regionu, w prężnie działających strefach ekonomicznych. Nie martwię się o pracowników, bo na pewno zostaną szybko zagospodarowani przez innych pracodawców. Musimy jednak być bardzo czujni, bo zwolnienia zwiastują, że na rynku pracy coś się dzieje i to nie są dobre tendencje.
Globalne decyzje, lokalne konsekwencje
Zwolnienia pracowników często wynikają z decyzji na szczeblu globalnym. Przedsiębiorstwa reagują na rosnące koszty pracownicze, spadek zamówień lub zmieniające się trendy branżowe.
– Przemysł do 2022 roku działał siłą rozpędu i zleceniami pozyskiwanymi jeszcze przed pandemią. Obecnie widzimy, że agregacja nowych kontraktów jest dużo mniejsza. Poważne problemy może mieć tu np. branża drzewna, papiernicza czy produkcja skierowana na eksport. Nie bez znaczenia są tutaj także bieżące koszty, które często przerażają przedsiębiorców np. koszt energii czy kaskadowy wzrost płacy minimalnej – mówi Dorota Siedziniewska – Brzeźniak, ekspertka rynku pracy IDEA HR Group.
– Zatrzymały się także rekrutacje w IT. Nie mamy jednak informacji o zwolnieniach w tej branży – dodaje ekspertka.
Dylemat przedsiębiorców
Choć niepokojący trend, nie wszyscy widzą go jako nieuchronny. Decyzje o zwolnieniach często zależą od zmieniającej się sytuacji rynkowej i globalnej strategii firm.
Wiele firm może więc przygotowywać zwolnienia grupowe, ale nie wszystkie muszą zostać zrealizowane. Wiele firm weryfikuje swoje zamiary np. gdy uda się pozyskać nowych klientów lub na rynku pojawi się lepsza koniunktura.
Nadchodzące miesiące mogą dostarczyć odpowiedzi na pytanie, czy obserwowane zwolnienia to tylko chwilowa fluktuacja czy też sygnał trwalszych zmian w gospodarce.
Zobacz także:
Prawnik o zwolnieniach grupowych: jakie prawa maja pracownicy?
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
