„Kto ty jesteś? Polak mały” – pierwszy wers wiersza Władysława Bełzy to zarazem jedno z pierwszych pytań o tożsamość stawianych kolejnym pokoleniom. Kontrapunkt 2017 powraca do źródeł, kwestii podstawowych.
Hasło z dziecięcego wierszyka wyznacza tematyczny kierunek tegorocznego programu festiwalu – kto ty jesteś? Polak mały? Człowiek? Widz? Teatralną rozprawę nad tym prostym pytaniem wyznaczą trzy tropy poszukiwań pod hasłami: tożsamość, wspólnota oraz widz.
Tożsamość
To pytanie o tożsamość człowieka – stawiane zarówno jednostce, jak i całemu gatunkowi. Pierwsze możliwe pytanie przy spotkaniu człowieka z człowiekiem, pierwszy sygnał chęci poznania i zrozumienia. Pytanie, którego wywodzą się wszystkie następne.
Wspólnota
Pytanie z wiersza Bełzy z „Katechizmu polskiego dziecka” to pytanie o narodowość, przynależność do wspólnoty. Kto jest Polakiem, a kto nie jest? Jak określić granice tożsamości narodowych, kulturowych, etnicznych? Czy każdy Polak jest mały? Kiedy Polak dorasta? W obecnych czasach pula pytań przy tym tropie tematycznym zdaje się być szczególnie obfita.
Widz
Trzeci trop to pytanie zadane prosto do widzów – kto ty jesteś? Kim jest widz? Niemym świadkiem? Współtwórcą? Prowokatorem? Klientem? Czy widzom można ufać? Do jakiego stopnia się z nimi liczyć? Czy oczekiwania widza mają znaczenie? Dyskusja o stronach we współczesnym teatrze oraz zachodzących między nimi relacjach stanowi bazę ostatniego tropu festiwalu.
W czasach przeformułowywania się podstawowych pojęć, w momencie politycznych i społecznych przemian proste pytania mają wielką moc. Czy poszukiwanie odpowiedzi może pomóc w uporządkowaniu świata? Być może. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, że w kwestii poszukiwań teatr ma zadanie szczególne.
Jakie spektakle zobaczymy w nurcie konkursowym?
1) Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku – „Biała siła, czarna pamięć”
Punktem wyjścia do przedstawienia „Biała siła, czarna pamięć” jest książka – zbiór reportaży Marcina Kąckiego. Nie jest to jednak adaptacja, wierne przeniesienie bohaterów i sytuacji zebranych przez dziennikarza. W spektaklu inspirujemy się historiami i ludźmi.
2) Teatr Polski w Poznaniu – „Drugi spektakl”
Czym jest doświadczenie teatralnej wspólnoty, wspólnoty widzów i aktorów – jak uzyskać przepływ energii między sceną a publicznością? Jak sprowokować wyobraźnię widza? Od czego zależy percepcja spektaklu? Twórcy „Drugiego spektaklu” stawiają pytanie o metateatralność, na które naturalnie nie udzielą odpowiedzi.
3) Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie- „Każdy dostanie to, w co wierzy”
Siedemdziesiąt lat po wizycie w Moskwie, Woland i jego świta z kart Mistrza i Małgorzaty Bułhakowa przenoszą się do Warszawy. Wyposażeni w nowoczesny sprzęt: kamery GoPro i drony, obserwują mieszkańców w trakcie ich codziennych zajęć, odwiedzają w pracy, zagadują w parku czy tramwaju, podziwiają ich starania i trudy. Rejestrują ich rozmowy, zbierają obrazy, spisują opinie, badają postawy wobec niecodziennych zjawisk.
4) Teatr Współczesny w Szczecinie – „moja mama leczy się u doktora oetkera”
Opowieść o zwyczajnym szaleństwie? Groteska na temat depresji? Przygotowany specjalnie dla Teatru Współczesnego tekst pilgrima / majewskiego jest próbą podjęcia ważnego tematu – choroby psychicznej, problemu często ukrywanego lub bagatelizowanego. Charakterystyczne dla teatru Wojtka Klemma rytm, muzyczność i energia nadają przedstawieniu mocną, zmysłową formę, która uwodzi i wzrusza.
5) TR Warszawa – „Piłkarze”
Mecz piłkarski w teatrze, teatr piłkarskiego boiska – spektakl Małgorzaty Wdowik to futbol, teatr i taniec w jednym. Na scenie dwaj piłkarze ligowi: Kacper Wdowik i Wiktor Bagiński wykonują choreografię, inspirowaną elementami gry piłkarskiej oraz gestami piłkarzy z boiska. Towarzyszy im aktor Dobromir Dymecki jako narrator i wewnętrzny głos niemych bohaterów. Tekst powstał na bazie wywiadów z młodymi piłkarzami z polskich klubów o ich doświadczeniach i pracy z ciałem.
6) Teatr Provisorium w Lublinie – „Punkt Zero: Łaskawe”
Odważamy się opowiedzieć historię Maxa Aue, historię kata, historię niemieckiego oficera, historię członka elitarnej grupy nazwanej „mistrzami śmierci”, który brał czynny udział w Zagładzie Żydów. Tak, trzeba odwagi, by opowiedzieć ten burzliwy los wykształconego Europejczyka, który uwierzył w „sens swojej pracy”. Odwaga jest także potrzebna do tego, by jeszcze raz próbować „mówić ze sceny” o Zagładzie. Jak mówić? Czy jest sens wracać do tego co niewyobrażalne”? Właśnie niewyobrażalne należy umieć sobie wyobrazić…
7) Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu – „Reykjavík ’74”
Rok 1974. W Islandii w tajemniczych okolicznościach ginie dwóch mężczyzn. Ich ciał nigdy nie odnaleziono, a w wyniku budzącego wiele kontrowersji, poszlakowego śledztwa do morderstw przyznaje się sześć młodych osób, które później wielokrotnie odwołują swoje zeznania. Po sensacyjnym procesie sąd wymierza surowe kary, w tym pierwszą w historii sądownictwa islandzkiego karę dożywocia. Poprzez wnikliwe badania i własne śledztwo, twórcy spektaklu podejmują temat ludzkiego umysłu i pamięci, w którym fikcja i wyobrażenia mieszają się z rzeczywistością.
8) Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu – „Zapolska Superstar (czyli jak przegrywać, żeby wygrać)”
Pamiętamy ją głównie jako autorkę „Moralności pani Dulskiej”, ale swoją biografią, ilością pozostawionych tekstów, talentem i skalą zainteresowań – mogłaby obdzielić kilku artystów. Chcemy o niej opowiedzieć, bo czujemy, że wiele jej zawdzięczamy, może więcej niż Mickiewiczom, Wyspiańskim i Sienkiewiczom. Nie opowiadała o Historii, a o historiach –
o tym, co wspólne nam wszystkim, o prostych, życiowych sprawach, śmiesznostkach, małych tragediach.
Program tegorocznej edycji Festiwalu można zobaczyć TUTAJ.
Sprzedaż biletów na wszystkie wydarzenia rozpocznie się 27 marca o godzinie 12.
Źródło: Organizator
