Jaskra to druga po zaćmie najczęstsza przyczyna utraty wzroku, jednak w przeciwieństwie do niej, jej skutki są nieodwracalne. Choć choroba ta częściej dotyka osoby starsze, może występować także u młodszych, a nawet dzieci. W Polsce na jaskrę choruje około 800 tysięcy osób, z czego ponad połowa wciąż nie jest zdiagnozowana i nieświadomie traci wzrok. Wczesne wykrycie i leczenie mogą temu zapobiec. Z okazji Światowego Tygodnia Jaskry Polskie Towarzystwo Okulistyczne organizuje bezpłatne badania przesiewowe.
Późna diagnoza – główny problem w walce z jaskrą
Prof. dr hab. n. med. Bożena Romanowska-Dixon, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, zwraca uwagę, że w Polsce aż 70% przypadków jaskry wykrywa się zbyt późno. Przyczyną jest przede wszystkim brak świadomości społecznej na temat tej choroby oraz jej bezobjawowy przebieg we wczesnym stadium. Dlatego PTO, we współpracy z lekarzami w całym kraju, organizuje bezpłatne badania diagnostyczne, które w tym roku odbędą się w dniach 9–15 marca. Z badań mogą skorzystać osoby, u których nie stwierdzono dotychczas jaskry, a udział w nich nie wymaga skierowania.
Jaskra to choroba globalna
Według danych Światowego Stowarzyszenia Jaskry, na całym świecie cierpi na nią aż 78 milionów ludzi, a do 2040 roku liczba ta może wzrosnąć do 111 milionów. W Polsce problem dotyka około 800 tysięcy osób, z czego ponad połowa wciąż nie została zdiagnozowana. Tymczasem odpowiednio wczesna diagnoza i wdrożenie leczenia mogą skutecznie zapobiec nieodwracalnej utracie wzroku.
Jaskra nie dotyczy tylko seniorów
Mimo że częstość występowania jaskry rośnie z wiekiem, choroba ta dotyka także dzieci i młodych dorosłych. Prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek, Prezes Elekt PTO, podkreśla: „Im szybsza diagnoza, tym większa szansa na skuteczne leczenie, zwłaszcza w przypadku dzieci”.
Przykładem jest Bartosz Radomski, dziś niemal 30-latek, który już jako dziecko przeszedł 34 operacje. „Choć mam poczucie światła, nie rozróżniam kolorów ani kształtów. Dziś moimi oczami jest pies przewodnik. Wczesna diagnoza mogła uratować mój wzrok” – mówi.
Poznaj czynniki ryzyka
Choć skłonność do jaskry może być dziedziczna w 60–68%, istnieje wiele innych czynników, które zwiększają ryzyko jej wystąpienia. Należą do nich m.in.:
- wiek powyżej 35 lat,
- niskie ciśnienie krwi,
- intensywnie leczone nadciśnienie,
- migrena,
- objawy naczynioskurczowe (zimne dłonie i stopy),
- podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe,
- krótkowzroczność powyżej -4.0.
Objawy takie jak światłowstręt, zmęczenie oczu, częste łzawienie, tęczowe halo wokół źródeł światła czy niezdiagnozowane bóle głowy powinny skłonić do wizyty u okulisty.
Jaskra a inne choroby – wzajemne powiązania
Wiceprezes PTO, prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, zwraca uwagę, że jaskra często współwystępuje z innymi schorzeniami, takimi jak:
- cukrzyca (zwiększa ryzyko jaskry o 40%),
- choroby układu krążenia,
- miażdżyca,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia lipidowe,
- przewlekły stres,
- choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona).
Regularne badania diagnostyczne powinny stać się normą, zwłaszcza dla osób znajdujących się w grupie ryzyka.
Nie bójmy się badań przesiewowych
Prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, przewodniczący Sekcji Jaskry PTO, podkreśla: „W 90% przypadków jaskra rozwija się bezobjawowo, a uszkodzenie nerwu wzrokowego jest nieodwracalne. Nie należy obawiać się badań przesiewowych – wczesna diagnoza pozwala na skuteczne leczenie i zachowanie wzroku”.
„Badajmy się, póki jest czas” – apel pacjentów
Blanka, 43-letnia pacjentka z Warszawy, podkreśla znaczenie profilaktyki: „W ciągu pięciu miesięcy od wykrycia jaskry przeszłam siedem operacji. Gdyby nie wczesna diagnoza, już bym nie widziała. Dlatego powtarzam każdemu: badajmy się, póki jeszcze jest czas na uratowanie wzroku”.
Stała opieka i odpowiednie leczenie kluczowe dla pacjentów
Jaskra wymaga stałego monitorowania i współpracy z lekarzem. Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek przypomina, że choroba ta często wiąże się z zespołem suchego oka, dlatego kluczowe jest stosowanie odpowiednich preparatów nawilżających. Nowoczesne metody terapeutyczne stają się coraz bardziej skuteczne i mniej obciążające dla pacjentów, a regularne badania pomagają utrzymać wzrok w jak najlepszym stanie.
Polscy Okuliści Kontra Jaskra – od idei do działania
Już od ośmiu edycji akcja Polscy Okuliści Kontra Jaskra umożliwia pacjentom bezpłatne badania przesiewowe w kierunku tej groźnej choroby. Do tej pory przebadano ponad 18 250 osób, z czego aż 30% skierowano na dalszą diagnostykę i leczenie. Wśród uczestników przeważają kobiety, które stanowią 2/3 wszystkich przebadanych pacjentów.
Tegoroczna edycja obejmuje ponad 40 gabinetów okulistycznych w 22 miejscowościach, które otworzą swoje drzwi dla osób, które do tej pory nie miały możliwości przebadania się pod kątem jaskry. Akcja skierowana jest do pacjentów bez zdiagnozowanej jaskry.
Jak skorzystać z bezpłatnych badań?
Każdy zainteresowany może sprawdzić, gdzie i w jakim terminie może się zbadać. Rejestracja odbywa się telefonicznie – wystarczy zadzwonić do wybranej placówki i umówić wizytę.
Placówki okulistyczne, które biorą udział w programie, same określają liczbę dostępnych miejsc oraz godziny przeprowadzania badań. Liczba miejsc jest ograniczona, a o rejestracji decyduje kolejność zgłoszeń.
Lista placówek w województwie zachodniopomorskim
W ramach IX edycji akcji w woj. zachodniopomorskim pacjenci mogą skorzystać z badań w następujących placówkach:
OKO-MED.
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 26/LU4, tel. 570300290
piątek 13:00 – 17:00
USK 2 II Katedra i Klinika Okulistyki
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 72, tel. 91 466 11 19
czwartek. 08:30 – 15:00
AGAMED
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 66/68, tel. 728 707 077
wtorek 10:00 – 11:00, środa 14:00 – 15:00
Więcej informacji i pełna lista placówek dostępne są na stronie:
www.tydzienjaskry.pl/lista-gabinetow
Nie zwlekaj – wczesna diagnoza może uratować Twój wzrok!
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
