Decyzją ZWKZ w Szczecinie z dnia 14.12.2022 r. kościół wraz z terenem dawnego cmentarza przykościelnego , murem cmentarnym oraz zadrzewieniem w Kulicach, gm. Nowogard został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych woj. zachodniopomorskiego pod nr A-2037.
Parę słów o Kulicach
Kulice w gminie Nowogard są wsią o średniowiecznej metryce. W XIV wieku obejmowała 54 łany ziemi. Razem z Jarchlinem i Konarzewem była zaliczana do starych posiadłości rodziny von Dewitz. Od 1726 roku aż do końca II wojny światowej była częścią posiadłości von Bismarcków, do których należał też patronat nad kościołem. Kościół był w tym miejscu już w czasach średniowiecza. Neoromański kościół został zbudowany w I865roku. Cmentarz wokół niego funkcjonował do 1945 roku. Po II wojnie światowej kościół przejęli katolicy i w 13.06.1946r. został poświęcony pod obecnym wezwaniem. Na początku należał do parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Nowogardzie, od 1974r. do utworzonej wtedy parafii w Wierzbięcinie, a od 1997r. do parafii św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie.
Remont kościoła
Po 1945r. w kościele wymieniono pokrycie dachowe, zaadaptowano jego wnętrze na potrzeby kultu katolickiego zdemontowano ołtarz ambonowy), ustawiono XIX – w. ołtarz , który był przywieziony z Krakowa. W latach 70-tych XX w. zlikwidowano nagrobki z terenu cmentarza, ok. 1986 r. przeszklono okna szkłem witrażowym, ok. 1995r. pomalowano wnętrza.
Powstanie lapidarium
W 2001 r. na terenie dawnego cmentarza przykościelnego założono lapidarium . To wspólna inicjatywa obecnych mieszkańców wsi Kulice i dawnych mieszkańców wsi Kulice pochodzenia niemieckiego.
Wydarzenie to upamiętnia tablica umieszczona przy wejściu na teren parceli kościelnej o treści w języku polskim i niemieckim: „ Lapidarium Kulice-Külz Na tym cmentarzu niemieccy mieszkańcy wsi Kulice znaleźli miejsce spoczynku . Lapidarium zostało założone wspólnie przez Niemców i Polaków ku pamięci zmarłych , których grobów już nie ma, AD 2001 „
Kolejne prace remontowe
W 2009 r. przeprowadzono remont muru cmentarnego przy wsparciu Miasta i Gminy Nowogard, Parafii Rzymskokatolickiej p. w. św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie, byłych niemieckich mieszkańców ziemi nowogardzkiej, Akademii Europejskiej Kulice oraz obecnych mieszkańców Kulic. Remont muru cmentarnego upamiętnia tablica na zewnętrznej elewacji kościoła.
Położenie kościoła
Kościół znajduje się w centrum wsi na nawsiu, na północ od dawnego zespołu dworskiego. Wokół jest dawny cmentarz przykościelny (nieczynny) o nieregularnym kształcie ogrodzony kamienno – ceglanym murem. Wokół kościoła zachowany teren dawnego cmentarza przykościelnego jest otoczony kamienno – ceglanym murem. Na terenie cmentarza zachowany starodrzew z gatunku: lipa oraz współcześnie został zagospodarowany murawą. W części północno – wschodniej d. cmentarza urządzono lapidarium W części podziemnej cmentarza są historyczne pochówki. Kościół to interesujący przykład neoromańskiej XIX w. architektury sakralnej.
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
