Zakład Produkcji Wody Pilchowo z nagrodą „Swojski Zabytek”

Już prawie od 100 lat działa ujęcie wody w Pilchowie. Choć zmienia się technologia i trendy w budownictwie to Zakład Produkcji Wody wciąż architektonicznie utrzymany jest w pierwotnym klimacie. Podczas Zachodniopomorskich/Europejskich Dni Dziedzictwa 2024 Zakład otrzymał wyróżnienie „Swojski Zabytek” za wkład w ochronę dziedzictwa technicznego.

Zakład, otwarty w 1929 roku, powstał w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na wodę w Szczecinie. Składa się z pola wodonośnego, pomp głębinowych oraz dwóch modernistycznych budynków z klinkieru, które pełnią funkcję filtrowania i pompowania wody. Budynki są charakterystyczne dla budynków użyteczności publicznej realizowanych w przedwojennym Szczecinie. W podobnym stylu utrzymany jest szpital przy ul. P. Skargi czy siedziba Wojewódzkiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego przy pl. Kilińskiego. Wewnątrz budynków ujęcia zachowało się sporo elementów oryginalnego wyposażenia.  Wiele elementów oryginalnego wyposażenia, w tym dieslowski agregat prądotwórczy, jest nadal sprawnych.

Obecnie w zakładzie działa 11 studni, a najgłębsza ma 98 metrów. Woda z tego ujęcia jest szczególnie czysta, dzięki izolacji od działalności człowieka. Choć większość wody dla miasta pochodzi z ujęcia miedwiańskiego, ZPW Pilchowo wciąż jest kluczowe dla północno-zachodnich osiedli Szczecina. „Pilchowianka” jest uznawana za najsmaczniejszą wodę w regionie.

Ostatnio teren wokół zakładu zmienił się dzięki budowie farmy fotowoltaicznej, która w 2023 roku wyprodukowała 456 MWh energii elektrycznej, w pełni zasilając zakład. Proces uzdatniania wody obejmuje napowietrzanie, filtrację przez złoże piaskowe oraz dezynfekcję podchlorynem sodu.

ZPW Pilchowo czeka na modernizację, która obejmie wymianę urządzeń, remont budynków i przebudowę terenu. Proces będzie skomplikowany, ponieważ zakład nie może zostać wyłączony z eksploatacji, aby zapewnić dostawy wody dla północno-zachodnich osiedli Szczecina oraz części miejscowości Pilchowo. Przewidziano tymczasową stację uzdatniania wody na czas prac.

 „Swojski Zabytek”
Fot. UM Szczecin
 „Swojski Zabytek”
Fot. UM Szczecin

Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl