W środę, 14 maja 2025 roku o godzinie 17:00, w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy – odbędzie się debata historyczna poświęcona drugiej wojnie światowej na Pomorzu Zachodnim, ze szczególnym uwzględnieniem bombardowań, które spustoszyły miasta, infrastrukturę przemysłową i pochłonęły tysiące istnień ludzkich.
W wydarzeniu wezmą udział: dr hab. Grzegorz Kiarszys z Uniwersytetu Szczecińskiego – specjalista od archeologii konfliktów zbrojnych, Łukasz Socha – regionalista i członek Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Polickiej „Skarb”, oraz Jacek Stasiak – pasjonat historii i eksplorator pozostałości wojennych. Debata będzie okazją do przybliżenia tragicznych losów regionu, który od 1943 roku stał się celem intensywnych nalotów alianckich, wymierzonych w strategiczne niemieckie instalacje przemysłowe.
Pomorze Zachodnie, a w szczególności Szczecin i okolice, przez pierwsze lata wojny pozostawały poza bezpośrednim zasięgiem działań wojennych. Region był jednak silnie uprzemysłowiony i odgrywał istotną rolę w niemieckiej machinie wojennej – działały tu m.in. zakłady przemysłowe w Szczecinie, ośrodek badań nad bronią rakietową w Peenemünde oraz fabryka benzyny syntetycznej pod Policami. To właśnie te obiekty stały się celem precyzyjnie zaplanowanych ataków lotniczych aliantów, których intensyfikacja nastąpiła po konferencji w Casablance w 1943 roku.
Od tego momentu mieszkańcy większych i średnich niemieckich miast doświadczali tego, co było codziennością obywateli krajów podbijanych przez III Rzeszę. Pierwszy wielki nalot około 350 samolotów na Szczecin miał miejsce 20 kwietnia 1943 r. – tak alianci uczcili urodziny Adolfa Hitlera. W kolejnym roku podobnych nalotów było już kilkanaście, rujnowały przede wszystkim przemysłowe dzielnice miasta, port, stocznie, fabryki. Poważnym zniszczeniom uległa też fabryka benzyny syntetycznej. Do końca wojny koszmarem dla ludności były zwłaszcza naloty dywanowe. Szalały po nich pożary, burze ogniowe i huragany ognia, niszczące wszystko na swojej drodze.
Debata będzie wzbogacona o prezentację unikatowych fotografii lotniczych wykonanych przez 8. Armię Powietrzną Stanów Zjednoczonych. Zdjęcia, sprowadzone z amerykańskich archiwów przez Grzegorza Kiarszysa, dokumentują skalę zniszczeń w Szczecinie, Policach i innych częściach regionu. Widzowie zobaczą m.in. zbombardowaną stocznię Vulcan, obiekty przemysłowe, zamaskowane instalacje wojskowe, a także obozy pracy przymusowej.
Wydarzenie stanowi część programu towarzyszącego wystawie „Traumy wojny”, którą można oglądać w gmachu głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie na Wałach Chrobrego do końca września. Ekspozycja powstała dzięki wsparciu finansowemu Województwa Zachodniopomorskiego.
Uczestnicy debaty podzielą się także informacjami o współczesnych odkryciach archeologicznych – pozostałościach po bombardowaniach i eksploracjach terenowych, które ujawniają wciąż obecne w krajobrazie ślady tragicznej historii regionu.
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
