Układ urbanistyczny osiedla Głębokie został włączony do Gminnej Ewidencji Zabytków.
Równolegle w Biurze Planowania Przestrzennego Miasta przygotowywany jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który ma określić zasady zagospodarowania i zabudowy terenu oraz ustanowić ochronę konserwatorską historycznej struktury przestrzennej osiedla.
– W Biurze Miejskiego Konserwatora Zabytków trwają również prace nad włączeniem do zasobu GEZ najcenniejszych i najlepiej zachowanych willi – mówi Michał Dębowski, Miejski Konserwator Zabytków. – Wartością wskazującą na konieczność ochrony konserwatorskiej osiedla Głębokie jest zachowany układ przestrzenny osiedla willowego, morfologicznie powiązanego z rekreacyjnymi terenami leśnymi i pobliskim jeziorem, dokumentujący rozwój myśli urbanistycznej dotyczący kształtowania suburbiów Szczecina w latach 30. XX w.
Historia osiedla
Osiedle leśno-parkowe Głębokie (Wald- und Park Siedlung Glambeck) realizowane było od 1932 r. w charakterze podmiejskiego osiedla willowego w bezpośredniej bliskości terenów leśnych i jeziora Głębokie. Zespół urbanistyczny powstał w obrębie gminy Bezrzecze (Brunn) z inicjatywy Barnima von Ramina, na jego prywatnej własności, na podstawie umowy zawartej w dniu 23 stycznia 1932 r. z miastem Szczecin, które ustanowiono następcą prawnym inwestycji. Miejskiemu Urzędowi Budownictwa powierzono uzbrojenie terenu oraz uprawnienia dotyczące decyzji o kształtowaniu przestrzennym i architektonicznym zespołu. Pierwsze plany osiedla wykonał w 1931 r. berliński architekt Heinrich Zeller.
Pierwszy etap
Projekt obejmujący ok. 76 ha lasu, przewidywał 4 etapy realizacyjne. Pierwszy etap obejmował teren położony najbliżej Szczecina, po zachodniej stronie dzisiejszej ul. Zegadłowicza. Wydzielono 170 działek wzdłuż trzech podłużnych ulic tworzących kształt wrzeciona (Majowa, Pogodna, Jaworowa), połączonych ciągami poprzecznymi. Kolejny etap przewidywał powiększenie osiedla na przedłużeniu ulic Pogodnej i Jaworowej, w trzecim zakładano dalsze przedłużenie głównych ulic wzdłuż północnego krańca jeziora oraz wytyczenie dwóch dodatkowych ulic w stronę Bezrzecza, czwarty etap miał objąć teren po wschodniej stronie ul. Zegadłowicza. Starannie zaplanowano przekroje ulic i nawierzchnie w obrębie osiedla, w zależności od charakteru i funkcji danej ulicy, podkreślając rolę zieleni w kształtowaniu przestrzeni.
Pierwotną zabudowę osiedla stanowiły budynki 1-2 kondygnacyjne, murowane, z wysokimi dachami ceramicznymi, w tym obiekty w konstrukcji ryglowej. Preferowano skromne budynki mieszkalne, o uproszczonej formie i zredukowanym detalu, odpowiadające rzeczywistym potrzebom mieszkańców. Budowane tu domy powstawały w typie Landhausu, nawiązującym do prostych wiejskich domów położonych w rozległym ogrodzie.
Drugi etap
Z powodu narastających ograniczeń rozwój osiedla zatrzymał się na drugim etapie, a część obietnic nie została zrealizowana (np. kanalizacja, nawierzchnie ulic, szkoła, komunikacja tramwajowa). Pomimo to osiedle utrzymało wysoki standard. Formalnie osiedle zostało włączone w granice administracyjne miasta na mocy uchwały rządowej z 15 października 1939 r. w sprawie utworzenia Wielkiego Miasta Szczecin. W okresie powojennym systematycznie dogęszczano zabudowę domkami jednorodzinnymi, wolnostojącymi i bliźniakami dokonując wtórnych podziałów działek. Powstała ul. Czerwcowa, a ul. Sielską przedłużono i obudowano od strony jeziora. Części niezabudowane kwartałów od strony jeziora przyłączono do terenów leśnych. Wybudowano pętlę tramwajową, szkołę wg projektu arch. Mieczysława Janowskiego oraz kościół wg projektu arch. Zbigniewa Abrahamowicza. Osiedle zostało skanalizowane i uzupełniono brukowanie ulic.
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
