Od 2025 r. wchodzi obowiązek segregowania tekstyliów

Przemysł tekstylny ma ogromny wpływ na środowisko, a dane, które przytaczasz, są zatrważające. Niektóre kluczowe problemy związane z przemysłem tekstylnym to:

1. Nadmiar odpadów włókienniczych

• Produkcja odpadów: Wraz z rozwojem tzw. „fast fashion” konsumpcja ubrań rośnie, a ich żywotność się skraca. Przeciętna Europejka czy Europejczyk, co roku kupuje około 26 kg ubrań. Całkowita ilość odpadów włókienniczych – obejmująca odzież i obuwie, wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych, techniczne wyroby włókiennicze oraz odpady poprzemysłowe i przedkonsumenckie – w 2019 r. wyniosła 12,6 mln ton (10,9 mln ton odpadów pokonsumenckich i 1,7 mln ton odpadów poprzemysłowych i przedkonsumenckich). Wygenerowano 5,2 mln ton odpadów odzieży i odpadów obuwniczych, co odpowiada około 11 kg odpadów na osobę rocznie w UE.
• Niewystarczające selektywne zbieranie odpadów: 78% pokonsumenckich odpadów włókienniczych trafia do zmieszanych odpadów, co prowadzi do ich spalania lub składowania, zamiast poddania recyklingowi czy ponownemu użyciu.

2. Wysokie zużycie zasobów

• Woda: Przemysł tekstylny jest jednym z najbardziej wodochłonnych. Produkcja jednej pary dżinsów może wymagać aż 7,500 litrów wody, co przyczynia się do deficytu wody w wielu regionach.
• Surowce: Produkcja tkanin syntetycznych, takich jak poliester, jest oparta na ropie naftowej, co zwiększa zależność od nieodnawialnych źródeł energii.

3. Emisje gazów cieplarnianych

• Transport i produkcja: Procesy związane z produkcją i transportem ubrań emitują ogromne ilości CO₂.
• Spalanie odpadów: Nieselektywne zbieranie odpadów oznacza, że tekstylia są spalane, co dodatkowo zwiększa emisję gazów cieplarnianych.

4. Zanieczyszczenie środowiska

• Zanieczyszczenia chemiczne: Barwniki i środki chemiczne stosowane w produkcji tekstyliów często trafiają do wód gruntowych.
• Mikroplastiki: Tkaniny syntetyczne, takie jak poliester, uwalniają mikroplastiki podczas prania, które trafiają do oceanów i akumulują się w organizmach morskich.

Możliwe rozwiązania

• Promowanie recyklingu: Rozwój technologii umożliwiających efektywny recykling tekstyliów. Właściwe sortowanie i segregacja odpadów tekstylnych są niezbędne dla zapewnienia skutecznego recyklingu.
• Zmiana nawyków konsumpcyjnych: Kupowanie mniej, ale lepszej jakości ubrań oraz korzystanie z rynku odzieży używanej. Warto promować minimalizm i świadomą konsumpcję, zachęcając do kupowania tylko tych rzeczy, które są nam naprawdę potrzebne.
• Edukacja: Kampanie społeczne informujące o wpływie przemysłu tekstylnego na środowisko.
• Regulacje prawne: Wprowadzenie obowiązku selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych w krajach UE oraz zachęty dla producentów do stosowania materiałów przyjaznych środowisku. Na poziomie europejskim opracowywane są przepisy dotyczące Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenckiej, dzięki którym producenci tekstyliów będą odpowiedzialni za produkt na każdym etapie jego „życia”.

Czas na segregację tekstyliów

Zgodnie z przepisami przyjętymi w Polsce w 2019 roku, od 1 stycznia 2025 gminy mają obowiązek selektywnego zbierania odpadków tekstylnych. To oznacza, że w PSZOKach, a więc Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, będzie można oddać zużyte materiały tekstylne, odzież i obuwie. W każdej gminie powinien być przynajmniej jeden taki punkt.

Oprócz selektywnego zbierania odpadów tekstylnych w PSZOK, gminy mogą dodatkowo zapewnić:

• kontenery na tekstylia, które będą rozmieszczone w miejscach publicznych (np. przy osiedlach, szkołach czy sklepach), umożliwiając łatwy dostęp mieszkańcom,
• akcyjne zbieranie w workach „door-to-door”, polegające na wyznaczeniu dni, w których mieszkańcy mogą wystawić worki przed domami/w określonych miejscach, z których zostaną odebrane (może to zwiększyć efektywność systemu),
• odbieranie nadających się do ponownego użycia tekstyliów bezpośrednio z mieszkań/domów po zgłoszeniu zgodnie z zasadami przyjętymi w danej gminie,
• współpracę z organizacjami non-profit zajmującymi się charytatywnym zbieraniem odzieży nadającej się do ponownego użycia.