Gryfino obchodzi 770. rocznicę uzyskania praw miejskich

W tym roku Gryfino obchodzi 770. rocznicę uzyskania praw miejskich. Dzień 1 marca 1254 to data szczególna w historii miasta. Tego dnia książę Barnim I wystawił dokument lokacyjny dla nowego ośrodka miejskiego nazwanego Greifenhagen. 

Dzisiejsze Gryfino w momencie lokacji w roku 1254 otrzymało niemiecką nazwę Greifenhagen. Na północ od założonego na prawie niemieckim miasta istniała wcześniej osada słowiańska. Według badań archeologicznych jej początki sięgają XII wieku i najprawdopodobniej była ona zalążkiem do powstania miasta. Nazwa jest złożeniem dwóch słów „Gryphen” – nazwy rodu książęcego władającego Pomorzem oraz „hagen”  oznaczającego niezagospodarowany obszar leśny.

„Barnim, z Bożej łaski książę Słowian, wszystkim na wieczne czasy. Niech dowiedzą się wszyscy, tak obecni jak i przyszli, że my założonemu naszemu miastu Gryfinu dwieście łanów nadaliśmy, mianowicie sto na pastwisko i drewno, sto na grunty uprawne, cztery łany i jedną wieś jako uposażenie parafialne, z zachowaniem prawa kanonicznego (…)”.

Najcenniejszy zbiór dokumentów miasta Gryfino z okresu od XIII do początków XVI można znaleźć w Szczecińskim Archiwum Państwowym.

Są to przede wszystkim przywileje dotyczące handlu i żeglugi na Odrze, uprawnienia rybołówcze, ustalenia granic posiadłości miejskich, uposażenia kościołów, sprawy sądowe, potwierdzenia zakupów lasów, potwierdzenia darowizn, zezwolenia na budowę mostów.

Jeden z nich, napisany w języku łacińskim i opatrzony pieczęcią woskową, mówi o tym, że Wilhelm- opat, i Jan- przeor klasztoru w Kołbaczu potwierdzają zakup lasu, dokonany przez miasto Gryfino z 30 listopada 1308 roku.

Kolejny, także po łacińsku, informuje, iż Otton I – książę pomorski, darowuje miastu Gryfino wioskę zwaną powszechnie „Wic”, z 19 listopada 1312 roku.

Z kolei z 20 lutego 1287 pochodzi dokument, w którym Bogusław IV książę pomorski potwierdza miastu wszystkie dawniejsze przywileje oraz zezwala na uprawianie wolnej żeglugi przez jezioro Dąbskie.

Białym krukiem wśród historycznych dokumentów jest ten pochodzący z 1 maja 1273 roku, z czasów tuż po lokacji miasta, kiedy Barnim I, książę Szczecina i Pomorza potwierdza posiadanie zakupionej przez miasto Gryfino wsi Dąbrowa i uwalnia ją od wszelkich ciężarów.

Dokument napisany został w języku łacińskim. Do pergaminu o wymiarach 138×224 mm przewieszona została na zielonym jedwabnym sznurze pieczęć. Natomiast na odwrocie znajdują się stare sygnatury. Tego typu potwierdzenia konieczne były m.in. dla uzyskania potwierdzenia statusu, że miejsce zostało uznane jako miasto i posiada prawa miejskie, przywileje gospodarcze i handlowe. Miasto występowało do każdego nowego władcy o potwierdzenie swojej dotychczasowej pozycji prawnej, ekonomicznej i politycznej. Książę był wówczas instancją najwyższą, która zatwierdzała tego rodzaju transakcji.

Najstarszy dokument lokacyjny miasta, znany z odpisów najprawdopodobniej zaginął na przestrzeni dziejów miasta w pożarze lub innym katakliźmie, które nie oszczędzały tego miejsca w dawnych czasach.

Więcej informacji na ten temat oraz o niuansach Gryfińskiej historii można dowiedzieć się odwiedzając stronę na kanale Youtube: Gmina Gryfino – Energia Międzyodrza.

 

Zobacz także:

Gryfińska Izba Pamięci – prezent na urodziny miasta

 

 

Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl