20 grudnia 2022 o godzinie 18:00 odbędzie się wernisaż wystawy Dziedzictwo Architektoniczne Szczecina 1.0. Wille Łękna.
Jest to wystawa archiwalno-historyczna i powstała w wyniku współpracy Archiwum Państwowego w Szczecinie i Willi Lentza. Celem ekspozycji jest przybliżenie dziejów szczecińskiego Westendu, ukazanie różnorodności architektonicznej dzielnicy – jej kolorytu zabudowy otaczającej mieszczańskie rezydencje (m.in.: oranżerie, altany ogrodowe, szklarnie, budynki gospodarcze, stajnie, wozownie i garaże) – a także prezentacja zmian funkcji części obiektów, z mieszkalnych na cele użyteczności publicznej (biura, szpital).
Trochę historii
Dzielnica Łękno została założona na początku lat siedemdziesiątych XIX wieku i w wedle ówczesnych założeń stanowić miała skupisko luksusowych pałaców i willi (w tym Willi Lentza), położonych w zielonym, parkowym otoczeniu. Nazwano ją Westend i już samą nazwą miała nawiązywać do pierwowzoru bogatych londyńskich i berlińskich dzielnic.
Pierwsze projekty takiego osiedla w Szczecinie wykonał w latach sześćdziesiątych XIX wieku James Hobrecht, pełniący w latach 1862–1869 funkcję miejskiego radcy budowlanego stolicy Pomorza. Jego plany przejął szczeciński przedsiębiorca Johannes Quistorp (1822–1899). Przedsiębiorstwo budowlane Quistorpa Gesellschaft Westend Stettin Bauverein auf Aktien w 1872 roku wzniosło pierwsze wille dla bogatych szczecińskich mieszczan.
Początkowo budowano wille drewniane (m.in. dzisiejsza willa z restauracją Sorrento), gdyż część nowo założonego osiedla znajdowała się na przedpolu twierdzy szczecińskiej, a obszar ten podlegał rygorystycznym przepisom budowlanym. Decyzja o likwidacji twierdzy w 1873 roku umożliwiła budowę murowanych obiektów. Przez kolejne 50 lat – w ciągu dzisiejszych ulic Wojska Polskiego, Monte Cassino, Piotra Skargi, Królowej Korony Polskiej, Felczaka – powstało kilkadziesiąt rezydencji i domów w różnych formach architektonicznych.
Na szczecińskim Westendzie mieszkali zamożni przedstawiciele miejscowej społeczności: Heinrich Stolting, Johannes Quistorp, August Lentz, Bernhard Stoewer, Fritz Hoerder, rodzina Manasse, bracia Horst i inni.
Z czasem część tych reprezentacyjnych domów zmieniała właścicieli i także pierwotne przeznaczenie. Znaczące zmiany nastąpiły w czasach hitlerowskich. Rezydencja Augusta Lentza stała się siedzibą 3. Zwiadowczego Pułku Lotnictwa (Luftgau-Nachrichtenregiment 3), a willę Bernharda Stoewera zamieniono w siedzibę sztabu Bałtyckiego Oddziału SS (SS-Oberabschnitt Ostsee) i stacji radionadawczej SS. Wiele innych domów przejęli za bezcen od niearyjskich właścicieli wysocy oficerowie SA, SS, SD oraz działacze NSDAP.
Historię Westendu przybliża wystawa Dziedzictwo Architektoniczne Szczecina 1.0. Wille Łękna, której wernisaż odbędzie się w Willi Lentza 20 grudnia 2022 roku o godzinie 18:00.
Kuratorami ekspozycji są dr Radosław Pawlik i mgr Nina Jastrzemska, opiekę merytoryczną sprawuje dr hab. Paweł Gut, a projekt graficzny przygotował Piotr N. Wardziukiewicz.
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
