Uświadomienie możliwości AI i związanych z tym potencjalnych zagrożeń – to cel kolejnej odsłony kampanii społecznej #ZnamTeNumery, skierowanej do seniorów i ich bliskich.
Kampania została zainicjowana przez Komendę Główną Policji, Telewizję Puls, ekipę serialu „Lombard. Życie pod zastaw” i Fundację Telewizji Puls „Pod Dębem”.
Opiera się ona na wykorzystaniu sztucznej inteligencji, gdzie inicjatorzy kampanii tym razem stawiają się w roli zarówno internetowego oszusta, jak i edukatora. W ten niestandardowy sposób uświadamiają, jak zaawansowane są możliwości sztucznej inteligencji i ostrzegają przed związanymi z nią potencjalnymi zagrożeniami.
Nowa odsłona kampanii ma uświadomić seniorom, jak łatwo mogą paść ofiarą oszustwa. W tym celu 14 listopada, w Dzień Seniora, Telewizja Puls udostępniła wygenerowany za pomocą narzędzi AI kontrolowany scam „Emerytura na maxa”. Wideo przedstawiało fałszywą ofertę, podobną do tych, na które można trafić w sieci. „W tym przypadku wabikiem był wizerunek aktora z serialu „Lombard. Życie pod zastaw” – Henryka Gołębiewskiego – oraz wizja łatwego i szybkiego zysku” – informują pomysłodawcy kampanii.
Emerytura na maxa – element kampanii społecznej #ZnamTeNumery – została podzielona na dwa etapy. Pierwszy z nich polegał na emisji wideo ze scamem (tj. rodzaj oszustwa internetowego) i trwał od 14 do 20 listopada br. W praktyce po wejściu na stronę www.emeryturanamaxa.pl użytkownicy byli automatycznie przekierowywani na stronę www.ZnamTeNumery.pl, gdzie zamiast kradzieży tożsamości czy pieniędzy, otrzymywali informację, która pomagała im uniknąć podobnych pułapek w przyszłości.
W pierwszym tygodniu, do 20 listopada, stronę internetową Emeryturanamaxa.pl odwiedziło ok. 15 tys. osób, nie identyfikując jej jako oszustwo. „To pokazuje, jak realne jest zagrożenie ze strony internetowych oszustów i jak ważne są tego typu kampanie społeczne” – wskazują organizatorzy przedsięwzięcia, podkreślając, że szczególnie podatną grupą na tego typu fałszerstwa są osoby starsze.
20 listopada br. rozpoczął się drugi etap kampanii, który polega na emisji spotu i materiałów graficznych z wyjaśnieniem, jak działają oszuści wykorzystujący sztuczną inteligencję (AI). Jest to etap, w którym Policja będzie bezpośrednio zaangażowana poprzez swoje działania informacyjno-edukacyjne skierowane do seniorów.
Kontrolowany scam
Jak tłumaczą twórcy kampanii, wykorzystując sztuczną inteligencję oszuści są w stanie „zatrudnić” dowolną gwiazdę do swoich nagrań, pobierając kilka zdjęć i próbek video z Internetu. Tworząc video-scam z aktorem Henrykiem Gołębiewskim, ambasadorem kampanii #ZnamTeNumery, wykorzystali podobny mechanizm.
„Wystarczyło znaleźć w Internecie jedno zdjęcie i próbkę głosu. Po tym nastąpiła seria testowania różnorodnych narzędzi, prób, błędów i poszukiwań kolejnych nowych oprogramowań, wyspecjalizowanych w unikalnym elemencie generatywnej AI” – powiedział Artur Cetnarowski z Działu Kreacji i Motion Design Telewizji Puls, który razem z Mateuszem Sobkowiakiem wygenerował wideo-scam. „Te narzędzia umożliwiły nam stworzenie materiału wideo, a w nim wypowiedzi, która nigdy nie padła z ust pana Henryka Gołębiewskiego” – dodał Mateusz Sobkowiak z Działu Kreacji i Motion Design Telewizji Puls.
Jak dodają, na obecnym etapie zaawansowania tej technologii, dla profesjonalisty stworzenie takiego materiału to kwestia kilku dni.
Do akcji odniósł się też Henryk Gołębiewski, którego wizerunek pojawił się w scamie. „Propozycja Telewizji Puls bardzo mnie zaskoczyła. Nie do końca byłem pewien, jaki będzie efekt video, które powstało przecież bez mojego udziału. Kiedy je zobaczyłem, przeraziłem się – oszuści, dzięki zaawansowanym technologiom, są w stanie spreparować dowolny materiał, wykorzystując bezprawnie wizerunek wybranej osoby, a następnie wyłudzać w ten sposób dane czy oszczędności seniorów” – powiedział Henryk Gołębiewski.
Gwałtowny wzrosta incydentów naruszenia bezpieczeństwa w sieci
Statystyki dotyczące cyberbezpieczeństwa w Polsce i przestępstw przeprowadzanych za pomocą Internetu organizatorzy kampanii określają jako zatrważające. W ciągu ostatnich czterech lat liczba incydentów naruszenia bezpieczeństwa w sieci wzrosła ośmiokrotnie, a porównując rok 2023 do 2022 – to wzrost o ponad 40 000 zarejestrowanych incydentów: z 39 683 do 80 267 (według raportu rocznego z działalności CERT Polska 2023, s. 105).
Stąd pomysł inicjatorów kampanii na wsparcie najbardziej podatnej na tego typu oszustwa grupy – seniorów.
„Aktualne pozostaje hasło naszej kampanii: Poznaj numery oszustów i nie daj się nabrać. Dodalibyśmy tylko: PoznAI (kolejne) numery oszustów i nie daj się nabrać” – mówi Justyna Ganczarek.
„Zauważyć należy, że tak naprawdę ofiarami scamu są również osoby publiczne jak politycy, sportowcy czy aktorzy, których wizerunki budzące zaufanie czy sympatię są generowane i wykorzystywane bez ich wiedzy i zgody” – zauważa nadinspektor Kuster.
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
