Dzieciństwo jest najważniejszym okresem rozwoju, jeżeli chodzi o budowanie fundamentów dobrej kondycji zdrowia psychicznego. Wielu dorosłych nie wie, jak wtedy wspierać swoje dzieci. Z tego względu UNICEF przygotował kilka wskazówek, które mogą pomóc rodzicom w zatroszczeniu się o zdrowie psychiczne dzieci.
Dlaczego zdrowie psychiczne jest ważne?
Niekorzystny stan zdrowia psychicznego w dzieciństwie nie daje możliwości prawidłowego rozwoju i działania w dorosłości. Prowadzi to do trudnych sytuacji, w tym do zwiększenia się liczby samobójstw. Właśnie z tego powodu o zdrowie psychiczne trzeba dbać już od najmłodszych lat.
UNICEF podpowiada, co rodzice i opiekunowie dzieci poniżej 10. roku życia, mogą zrobić, aby je wspierać. Spojrzymy na wyzwania specyficzne dla konkretnego etapu rozwoju dziecka podzielone na dwie grupy wiekowe (0-5 i 6-10 lat).
Dzieci poniżej 5. roku życia
W tym okresie dzieci stykają się z wieloma ważnymi dla ich rozwoju wydarzeniami. Zaczynając od pierwszego uśmiechu i kroku, do przeżywania różnych emocji. To czas rośnięcia i nauki. To również odpowiednia chwila na rozpoczęcie wspomagania właściwej kondycji zdrowia psychicznego dziecka.
Spędzaj ze swoim dzieckiem jak najwięcej czasu. Ma to bardzo duże znaczenie dla Ciebie i dla niego. Tworzenie ciepłych i czułych relacji i zagwarantowanie dziecku poczucia bezpieczeństwa i opieki to podstawy zdrowego rozwoju i pozytywnego samopoczucia. Baw się z dzieckiem, przytulaj je, rozmawiaj z nim, czytaj mu i śpiewaj. Najlepiej każdego dnia. Graj z nim w gry. W ten sposób dziecko będzie nimi zaciekawione i będzie chętniej uczuło się nowych rzeczy. Proś dziecko, aby nazywało różne rzeczy. Zacznij od przedmiotów, które znajdują się wokół niego. Wspólnie odkrywajcie nowe rzeczy poza domem.
W wieku przedszkolnym dziecko jest coraz bardziej niezależne i ciekawe świata. Interakcje z ludźmi pozwolą mu rozwinąć własny sposób myślenia i zrozumieć otoczenie. Zachęcaj dziecko do wchodzenie w interakcje społeczne przez zabawę z innymi dziećmi. Poproś malucha, aby pomagał Ci w prostych obowiązkach domowych dopasowanych do jego wieku. Wyznacz granice i realistyczne oczekiwania. Jeśli odmawiasz czegoś lub mówisz „nie”, to powiedz dziecku, co ma zrobić w zamian.
Małe dzieci dopiero uczą się wyrażania siebie oraz radzenia sobie z emocjami. Jeżeli nie mogą mówić o swoich potrzebach, to czasem mogą odczuwać złość lub stres. Gdy dzieci czują się zestresowane lub przytłoczone, to potrzebują mieć blisko ukochaną osobę dorosłą. Pomoże ona zachować spokój i uporać się z emocjami.
Czego nie robić?
Unikaj przemocy, krzyku i bicia. Gdy dziecko wychowuje się w środowisku pełnym przemocy, to może to zaszkodzić jego prawidłowemu rozwojowi fizycznemu i psychicznemu. Może też być powodem długotrwałych problemów w późniejszym wieku.
Negatywny wpływ na dziecko mogą mieć również częste kłótnie pomiędzy osobami z jego bliskiego otoczenia i rodzicami. Napięta atmosfera może być dla niego wyjątkowo stresująca. Czasami dzieci czują się wtedy zaniedbane, bezsilne, bezbronne. Dzieci potrzebują ciągłej uwagi, miłości i troski o ich prawidłowy wzrost i rozwój.
Zadbaj o siebie. To naturalne, że możesz czuć wiele skrajnych emocji w różnym czasie. Mogą to być na przykład: radość, frustracja, nerwowość czy poczucie zmęczenia. Gdy poczujesz się przytłoczony, to znajdź trochę czasu na rozładowanie stresu i napięcia. Znajdź wokół siebie osoby, które mogą Cię wesprzeć. Wygospodaruj czas tylko dla siebie, aby zaspokoić swoje potrzeby. Proś o pomoc!
Dzieci w wieku od 6 do 10 lat
Początek edukacji to bardzo ważna chwila w życiu dziecka. Razem z pójściem do szkoły umiejętności fizyczne, zdolności poznawcze i kompetencje społeczne dziecka bardzo szybko się rozwijają. Dzieci uczą się opisywać swoje doświadczenia oraz mówić więcej o emocjach. Przyjaźnie i relacje rówieśnicze zaczynają być coraz ważniejsze. To czas, w którym dzieci nabierają pewności siebie we wszystkich dziedzinach życia. Spędzając więcej czasu poza domem, dziecko nabywa poczucia odpowiedzialności i uczy się niezależności. To czas, w którym uczy się zarządzać swoimi emocjami. Sprawdzaj, jak maluch radzi sobie z wyzwaniami dnia codziennego. Wspieraj je.
Jak rozpocząć i prowadzić rozmowę z dzieckiem?
Zapytaj dziecko o to, jak sobie radzi. Porozmawiaj z nim o szkole, kolegach, tym, co lubi i czego nie lubi robić, o tym, co sprawia mu trudność. Wykorzystaj codziennej sytuacje, które mogą wywoływać pozytywne i negatywne emocje. Może to być na przykład zwycięstwo w rywalizacji sportowej lub otrzymanie złej oceny. Tak sprawdzisz, jak czuje się dziecko. Kiedy jest to odpowiednie dla rozwoju dziecka, porozmawiaj z nim o fizycznych oraz emocjonalnych zmianach, które mają miejsce w okresie dojrzewania. Pomóż mu w zrozumieniu, czego może oczekiwać. Sprawdź, jak dziecko się czuje, czy ma jakieś zmartwienia lub wątpliwości, o których możecie porozmawiać.
Gdy dziecko zaczyna z Tobą rozmawiać, to postaraj się, żeby czuło się wygodnie i bezpiecznie. Dziecko pragnie być lubiane i akceptowane przez otoczenie. Twoja akceptacja jest dla niego początkiem do tworzenia pewności siebie. Zwróć uwagę na to, jaki wzór dajesz swojemu dziecko. Ono patrzy na Ciebie i zapamiętuje Twoje emocje oraz to, jak je wyrażasz. Doceń osiągnięcia dziecka i jego właściwe zachowanie. Chwal, koncentruj się na jego działaniach(np. „ciężko nad tym pracowałeś i to naprawdę widać!”), a nie na nim jako człowieku (np. „och, jaki jesteś mądry!”).
Twój czas jest podarunkiem dla dziecka. Mówienie kocham cię lub przytulanie go, to nie wszystkie sposoby na okazywanie uczuć. Słuchaj dziecka i okazuj szczere zainteresowanie tym, co chce Ci powiedzieć. Bierz je pod uwagę przy podejmowaniu decyzji w domu. Tym prostych, na przykład, co zjeść na obiad. Dziecko musi wiedzieć, że kochasz je bez względu na wszystko. Nawet, gdy się myli.
Apel UNICEF
Wypracuj sposoby wspierania dziecka i spędzania z nim czasu. Czasami jest to trudne i wymaga cierpliwości. Trzeba jednak podjąć ten trud. Jeśli czujesz, że Twoje wsparcie jest niewystarczające lub potrzebujesz pomocy, idź do specjalisty.
W Polsce specjalistycznej pomocy psychologicznej i psychiatrycznej wymaga aż 630 tys. dzieci. Niestety większość z nich przez lata pozostaje bez odpowiedniego wsparcia. UNICEF Polska apeluje o poprawę dostępności usług dotyczących zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w naszym kraju. Możesz podpisać się pod apelem za pośrednictwem strony: unicef.pl/apel-zdrowie-psychiczne.
###
O UNICEF
UNICEF od 75 lat ratuje życie dzieci, broni ich praw i pomaga im wykorzystać możliwości, jaki posiadają. Nigdy się nie poddaje!
UNICEF działa w najtrudniejszych miejscach na świecie, aby dotrzeć do pokrzywdzonych dzieci. W ponad 190 krajach i terytoriach pracuje #dlakazdegodziecka, aby tworzyć lepszy świat dla wszystkich. Przed, w trakcie i po kryzysach humanitarnych UNICEF jest na miejscu niosąc ratującą życie pomoc i nadzieję dzieciom i ich rodzinom. Wykonuje nie tylko działania pomocowe, ale także edukacyjne. Edukacja to jedna z najbardziej skutecznych form zmieniania świata. W Polsce UNICEF współpracuje ze szkołami i samorządami, aby prawa dziecka były zawsze przestrzegane, a głos młodych ludzi dostrzegany i szanowany. UNICEF jest apolityczny i bezstronny. Nigdy nie pozostaje obojętny, gdy chodzi o obronę praw dzieci i zabezpieczenie ich życia i przyszłości. Więcej informacji na unicef.pl.
Zobacz także:
Autor: Infoludek.pl szczecin@infoludek.pl
